رابیتس و کاربردهای آن

[rkiahoseyni]

مقدمه:

رابیتس نام گچ سیمی است که از زیرسازی فلزی پشتیبانی می کند و نمای داخلی ساختمان را زیبا می نماید. شبکه رابیتس از مش های فلزی تشکیل شده که لایه گچی و ملات گچ روی آن را پوشانده است. اولین بار این فرآیند توسط آجرکار استاد برلین کارل رابیتس توسعه داده شد و در سال 1878 ثبت اختراع گردید. امروزه رابیتس در فضاهای داخلی ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری قابل مشاهده است که جلوه خاصی به معماری داخلی ساختمان داده است.

 

تاریخچه استفاده از رابیتس:

اولین افرادی که از روش های مشابه رابیتس امروزی در ساختمان استفاده کردند، مردم فرانسه بودند که در سال 1840 توسط صنعتگران فرانسوی به آلمان وارد شدند. در آن زمان سازه نگهدارنده هنوز از چوب ساخته می شد که در بسیاری از مواقع منجر به ترک شدید می گردید. کارل رابیتس این تکنیک را با استفاده از یک زیرساخت فلزی و در نتیجه به حداقل رساندن تشکیل ترک توسعه داد.

اصل ساخت و ساز:

سازه رابیتس از ساختاری اسکلت مانند از میله های فولادی گرد به قطر 5 تا 8 میلی متر تشکیل شده است که در زوایای قائم بر یکدیگر نصب شده و در نقاط عبور با سیم محکم به یکدیگر متصل می شوند. برای سازه های طاق یا قرنیزهای آویزان، به آهن های محکم تری نیاز است تا آویزهای اضافی برای سازه های آویزان مانند سقف و طاق به درستی اجرا شوند. ملات گچ بر روی این زیرسازه نگهدارنده کشیده می شود. برای این منظور عمدتاً از نی سیمی، فلز منبسط آجدار، مفتول آجری و پارچه های مختلف ساخته شده از مفتول های فلزی استفاده می گردد. این پارچه سپس با یک ملات تقویت شده با الیاف فشرده شده و با یک شانه گچی زبر می شود. تا به امروز ثابت شده است که موهای حیوانات مانند موهای گوساله یا موی خوک بهترین الیاف هستند. بافت خارجی رابیتس معمولاً از گچ می باشد ولی در برخی از فضاها، ملات آهک، ملات سیمان آهک، ملات سیمان و گچ را می توان به جای ملات گچ استفاده کرد. هرچند در اکثر کاربردها معمولاً از ملات گچ یا سیمان استفاده می شود.

معایب سقف رابیتس معمولی:

در 27 مه 1879، یک آزمایش آتش سوزی در املاک استاد سنگ تراشی رابیتس در Scharnhorststraße 7 رخ داد که توسط بازرسان، ستاد پلیس آتش نشانی و کمیسیون ساختمان وزارتخانه مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق، "گچ Rabitzsche" برای سقف (DRP 3789) و همچنین "Patent Construction (دیوارهای جداکننده نسوز)" (DRP 4590) از نظر ایمنی در برابر آتش با دیوارها و سقف های ساخته شده سنتی مقایسه گردید. محققان به این نتیجه رسیدند که استفاده از رابیتس نسوز در ساختمان، می تواند میزان آسیب های ناشی از آتش سوزی را کاهش دهد و متعاقب آن در 28 دسامبر 1882 برتری اختراع رابیتس نسوز نسبت به رابیتس معمولی را تایید کردند.

کاربرد رابیتس:

با سازه‌های رابیتس می‌توان سقف‌ها را پایین کشید، قرنیزها (نما) را می‌پوشاند، طاق‌ها و دیوارهای جداکننده غیرباربر را می‌توان ساخت، ستون‌ها و تکیه‌گاه‌ها را می‌توان روکش کرد، تأسیسات را رو به راه کرد و کانال‌های تهویه را ساخت. امروزه، رابیتس اغلب با دیوار خشک جایگزین می شود و با آنکه رابیتس گران تر و بسیار سنگین تر از دیوار خشک است ولی در بسیاری از فضاها مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، رابیتس تولید رطوبت بیشتری را به داخل ساختمان وارد می کند و مونتاژ و تخریب احتمالی آن بسیار زمان بر است. اما Rabitz مزایایی نیز دارد. اساساً الزامات حفاظت در برابر آتش بالا را برآورده می کند، به عنوان مثال سقف گچی به طور کلی با نام مرجع ساختمان F60A تعریف می شود. ظرفیت بالای خود نگهدارنده و امکان شکل‌دهی کاملاً آزاد یک سطح زبر هنوز هم کاربردهای احتمالی بسیاری را امروزه به ویژه در طراحی داخلی نوآورانه ساختمان‌ها در ترکیب با گچ‌کاری باز می‌کند. یکی دیگر از زمینه های کاربردی آن، حفظ آثار است.

مقررات عمرانی:

مقررات فنی برای کارهای ساختمانی طبق استاندارد DIN 1964، B، شماره 15، در رابطه با این کار آمده است: «شبکه سیمی باید با آهن گرد یا نواری، پیچ های گیره، قلاب، میخ های آهنگری یا حلقه های آهنی به درستی بسته و سفت شود، به طوری که در سطوح و اتصالات هیچ گونه ترکی ایجاد نشود. گیره های تعلیق باید به تعداد و استحکام لازم وصل شوند. باید از الیاف مو برای هسته گچ استفاده می شود، در غیر این صورت مقررات گچ دیوار و سقف اجرای رابیتس را تائید نخواهد کرد.»

گچ های داخلی و بیرونی با بریدن شکاف های قطعه روی قسمت فلزی تولید می شود. برای کاهش کشش سطحی و جلوگیری از ترک های چند بعدی باید از فلزات با ضریب انبساط مناسب استفاده گردد. در اکثر بناها، با توجه به ماهیت و ضخامت ملات مورد استفاده از فلز منبسط شده تشکیل شده است.

دامنه کاربرد:

رابیتس در فضاهای متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد. در ذیل به بیان برخی از موارد کاربرد آن پرداخته شده است:

• سیستم های تهویه
• فیلترهای هوا
• صنعت تامین خودرو
• سنگ مصنوعی و آبشار
• سکوهای پیاده روی
• تزئین

همچنین در پی های رافت با متراژ زیاد (که در یک بار ریختن آن امکان پذیر نیست)، نواحی درز سرد و مکان های مشابه بسیار کاربرد دارد.

نکات مهم در ساخت رابیتس:

اگر ضخامت کف در ساخت کانال نازک باشد، باید از سیم های مخصوص استفاده گردد که روی کانال اعمال می شوند. اصطلاح دیگر این سیم ها، سیم قفس نازک است. توری گچ فلزی منبسط شده نیز یک ماده تقویت‌کننده است که اغلب در دکوراسیون داخلی می‌توان پیدا کرد که با برش و کشش شکل می‌گیرد، به طوری که بدون خمیدگی و جوش تولید شده و اساساً در فرآیند تولید مشکلی ایجاد نمی کند تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.

علاوه بر این، سطح آجدار باعث می شود تا حداکثر چسبندگی را داشته باشد، بنابراین می توان از آن در سطوح مختلف مانند سقف های بتنی، آجری، چوبی و یا حتی گچی استفاده کرد، اما برای اطمینان از آسانتر شدن فرآیند گچ کاری، باید با میخ ثابت شود. .

توری گچ معمولاً برای گچ کاری داخلی و خارجی استفاده می شود، همچنین به طور فعال در تولید کف های خود تراز، نصب عایق حرارتی و مواد عایق صوتی، عایق رطوبتی، جداسازی لایه های ناهمگن و محل اتصال چارچوب های درب دیوارها استفاده می شود. مش گچ کاری برای محافظت از نمای ساختمان ها و سازه ها استفاده می شود.

توری فلزی منبسط شده بیشتر به عنوان ماده تقویت کننده در دکوراسیون داخلی و به ویژه هنگام گچ کاری استفاده می شود، به طوری که گاهی اوقات از آن به عنوان توری گچ بری یاد می گردد. این تیغه از ورق فولادی ساخته شده است که برش داده و به طور یکنواخت در سلول هایی به شکل الماس کشیده می شود. بنابراین بدون خمیدگی و جوش است و بسیار محکم و بادوام و با وزن کم است. سطح آجدار باعث می شود حداکثر چسبندگی را داشته باشد.

هنگام گچ کاری دیوارها از آن برای جلوگیری از ترک خوردن سطح ناشی از تغییرات دمایی و نوسانات رطوبت استفاده می شود. کاملاً برای تمام سطوح بتنی و آجری تا چوبی و حتی سقف های گچی قابل استفاده است. باید روی یک رولپلاک میخ محکم یا پیچ و مهره های لنگر نصب شود تا کار راحت تر انجام شود.

مدل های محصول مناسب برای استفاده در انواع گچ کاری های فضای باز را می توان در فضاهای اینترنتی مشاهده و بررسی نمود. برای اجرای مناسب رابیتس باید اطلاعاتی در مورد قطر سوراخ ها، فاصله بین مراکز، ابعاد عرض و طول، وزن، ضخامت و نواحی باز در اختیار داشت تا بتوان مدل محصولی را که به بهترین وجه نیاز کاربر را برآورده می کند، به راحتی پیدا کرد.

گردآورنده: سید رحیم کیاحسینی